De cold case van Levie 'Louis' van Amerongen - Leiden - 19-10-1978

Op 19 oktober 1978 deed melkboer J.J van Leeuwen een schokkende ontdekking toen hij rond 09:30 uur een dagelijkse fles melk kwam bezorgen bij juwelier Levie van Amerongen. Hij trof de 72-jarige onder aan de trap aan in het woongedeelte van de juwelierswinkel. Er was een regenjas over het hoofd van de bejaarde man gelegd. Hoewel de melkboer even dacht dat hij in de maling werd genomen, kreeg de melkman al snel door dat er iets vreselijks was gebeurd toen hij de plas bloed opmerkte onder het lichaam van meneer van Amerongen. Er werd alarm geslagen, en de politie kwam snel ter plaatse. Zij stelde vast dat de juwelier was vermoord door één harde klap op het hoofd met een zwaar voorwerp.

Weet u iets over deze zaak, neem dan hier (anoniem) contact op

Over Levie van Amerongen
Meneer van Amerongen groeide op in een Joods gezin. Ouders Hertog Joel en Vronika van Amerongen, hadden een juwelierszaak onder hun woning, aan de Haarlemmerstraat 233 in Leiden. Het echtpaar had twee dochters en één zoon, Levie, die ook wel Louis werd genoemd. Toen de tweede wereldoorlog uitbrak werd de winkel van de familie afgenomen door de Duitsers, en werden Levie's beide ouders getransporteerd naar vernietigingskamp Sobibór in Polen. In het kamp werden ten minste 34.295 Joden vermoord. Levie was onderofficier en werd in de oorlog als krijgsgevangene ondergebracht in de buurt van Bergen-Belsen. Toen de oorlog voorbij was kon hij daar veel Joodse mensen hulp bieden. Daarvoor ontving hij later de Landsteiner medaille. Zijn ouders overleefden Sobibór niet, maar beide zusjes en hijzelf wel.

Levie kon de juwelierszaak van zijn ouders na de bevrijding opnieuw openen. Hij trouwde kort na de oorlog met Lennie Broekman. 
Het echtpaar kreeg hun eerste en enige kind in 1947, de familie was compleet. Hoewel de wonden van de Holocaust diepe littekens hadden nagelaten, was het gezin positief ingesteld.

Naast zijn werk als juwelier gaf 'Louis', die over een grote kennis van het Jodendom beschikte, lessen aan bar mitswajongens. 
Hij was tevens tientallen jaren vicevoorzitter van de Joodse Gemeente Leiden. Na zijn aftreden werd hij tot erelid benoemd van de Nederlands Israëlitische Gemeente van Leiden. 

Sinds de dood van zijn echtgenote Lennie, in juni 1968, had Levie weinig contact meer met mensen en leidde hij een wat terug-getrokken bestaan. Hij werd omschreven als rustige man, maar ook als iemand die niet snel bang was. De juwelier had vóór zijn moord al diverse keren te maken gekregen met berovingen in zijn winkel. Wanneer hij iemand betrapte op diefstal deed hij de deur van de zaak op slot en dwong hij daarmee de dief de spullen terug te leggen.

Politieonderzoek
Een 26-koppig rechercheteam begon na de moord op Levie met de zoektocht naar de dader. Er werd begonnen met een sporen-onderzoek. Hoewel er geen braaksporen werden aangetroffen, was meteen duidelijk dat het om een roofmoord ging. De winkel en vooral ook het woongedeelte van het slachtoffer waren ernstig overhoop gehaald. Kussens waren van de bank gegooid en de dekens waren van het bed opzijgelegd in een vermoedelijke poging van de dader om een verborgen schat te vinden. Of meneer van Amerongen ergens geld had verstopt was niet bekend. Wel had hij een zeldzame verzameling van zilveren miniatuur lodderein-doosjes (zie foto), welke na de moord verdwenen waren. Ook waren er diverse dure sieraden gestolen uit de vitrines in de winkel. Experts vermoedden dat er voor ongeveer vijftigduizend gulden was buitgemaakt uit de winkel, en voor een grote waarde aan antiek uit de woning. 

Omdat er geen braaksporen waren achtte de recherche het waarschijnlijk dat Levie de toegangsdeur nog niet op slot had gedaan, of dat hij de dader zelf had binnengelaten, waarschijnlijk het laatste. Meestal deed hij de deur na het avondeten namelijk op slot. Wanneer er echter werd aangebeld deed hij voor iedereen met een vriendelijk gezicht open. 

Het buurtonderzoek leverde niet veel op. De meesten mensen hadden de bewuste avond niets opvallends gehoord of gezien. Men had meneer van Amerongen overigens nog wel rond 18:30 uur richting zijn woning zien lopen toen hij bij de snackbar vandaan kwam. Hij had sinds de dood van zijn vrouw de dagelijkse routine om daar een hapje te eten.

Vermoedelijk twee daders
Een week na de moord kwam de politie met het bericht dat er vermoedelijk twee daders verantwoordelijk waren voor de moord op Levie van Amerongen. Wat de reden was voor het vermoeden werd niet vermeld. In de vermelding kwam tevens naar voren dat het rechercheteam van 26 naar 12 man was geslonken. Ondanks minder mankracht werd er nog altijd flink onderzoek gedaan.

Omdat het moordwapen nergens was gevonden, kwam de recherche bijvoorbeeld met een creatief plan. Het grofvuil was namelijk op de ochtend van de moord opgehaald. Voorafgaand aan het ophalen werd het vuilnis vaak door mensen doorzocht op interessante spulletjes. In de hoop dat deze mensen het moordwapen waren tegengekomen, ging het rechercheteam de vuilnis-route langs en sprak met de mensen die deze activiteit weleens uitoefenden. Omdat niet bekend was met wat voor voorwerp de moord precies gepleegd was, vroeg men naar verdachte harde voorwerpen zoals een oude kandelaar of grote kapotte fles. De moeite bleek uiteindelijk tevergeefs. 

Oproepen om tips en informatie
De recherche vroeg het publiek in deze zaak veel om hulp. Zo werd er in de kranten door hen gevraagd om informatie over de rode Belford bestelbus, en verzochten ze om een oogje open te houden op aangeboden zilveren loddereindoosjes. Wellicht probeerden de daders van de spullen af te komen en boden zij de collectie te koop aan, opperde de politie.

En ineens was het raak. Althans, dat hoopten en dachten de onderzoekers. Want er waren na de oproepen in de krant een aantal loddereindoosjes gevonden. De blijdschap was echter van korte duur. De eigenaar van het zilverwaar kon aantonen hoe hij aan de doosjes was gekomen, en het bleken ook nog eens niet dezelfde te zijn als die van meneer van Amerongen. 

Onopgeloste cold case
Er werden meer dan 250 tips tot op de bodem uitgezocht, maar de gouden tip zat er niet bij. Na veel inzet moest er worden geconcludeerd dat de aanknopingspunten op waren. De moord op Levie 'Louis' van Amerongen werd een cold case zaak.

We kunnen wel stellen dat er veel jaren voorbij zijn gegaan, en dat de kans op het berechten van de daders er daarmee niet beter op is geworden. Wellicht zijn het nu zelf ook bejaarden, of zijn ze zelfs als dood. Wie zal het zeggen. Maar de drang om de zaak op te lossen is nog altijd groot. De nabestaanden verdienen antwoorden, en ook Levie zelf verdiend gerechtigheid. 

Daarom vragen wij u om diep in uw geheugen te graven. Weet u iets van deze moord? Heeft u ooit een keer een gerucht gehoord? 
Of weet u al heel lang wie de daders zijn? Laat het dan alstublieft nu weten. Belangrijk: U bent niet strafbaar als u pas jaren later met informatie komt.

Neemt u (anoniem) contact op met onze redactie.
Wij nemen zorgvuldig de tijd voor uw informatie en zorgen er op betrouwbare wijze voor dat het op de juiste plek terecht komt. U kunt uw verhaal kwijt via onderstaand formulier. Blijft u graag anoniem? Laat dan de contactgegevens-velden leeg.

U kunt ook e-mailen naar info@coldcasezaken.nl.

Praat over deze zaak mee op ons forum

Help mee en deel deze post. Volg ons ook op onze socials